امروزه با رشد جمعیت در جوامع مختلف، ناگزیر با ازدیاد
ساخت و سازها در شهرهای گوناگون مواجه هستیم. رشد پیشرفت علوم
مختلف نیز باعث شده
تا تکنولوژی نمودار صعودی خود را به سرعت طی کرده و بالطبع این پیشرفت را در قالب
ابداع و نوآوری در
طراحی سیستمهای سازه ای و طراحی های فنی تحسین برانگیز و بدیع
در حوزه معماری می توان ارزیابی و مشاهده کرد. ناگفته
نماند که در دستیابی به این
طرحها دانستن بکارگیری از سیستمهای سازه ای مناسب ضروری و لازم به نظر می رسد. در
این راستا
سازه های فضاکار یا سازه های فضایی را می توان به عنوان سیستمی متاثر از پیشرفت تکنولوژی دانست و بدون تردیدسیستمی
است که عوامل بسیاری از قبیل ابداع، خلاقیت و هوشمندی برای دستیابی به طرحهای
موثر، زیبا و بدیع را در طرحهای ساختمانهای
گوناگون به ارمغان آورده است. در این
نوشتار ضمن بررسی پیشینه استفاده از سازه های فضاکار یا سازه های فضایی در بناها و
همچنین معرفی مدل های هندسی تشکیل دهنده این سیستم و نمونه های موفق اجرا شده،
اصول و نتایجی را استخراج خواهیم
کرد که نشان دهد چگونه با دستیابی به طرحهای موثر
به لحاظ تحولات فضایی معماری می توان پاسخگوی نیازهای مخاطبین این
بناها به لحاظ
عملکرد باشیم. روش تحقیق در این مقاله مطالعات کتابخانه ای است
نیاز
گسترده و فراگیر جوامع بشری به ساخت و ساز به واسطه افزایش طول عمر مفید ساختمان
ها و سبک سازی و افزایش مقاومت
سازه ای را بیش از پیش مطرح ساخته است..
انتخاب
سیستم سازه ای مناسب می تواند به عنوان راهکاری جهت نیل به اهداف فوق معرفی گردد.
در این مقاله نیز ابتدا به
تکنولوژی در معماری و همچنین بیان مشخصات سازه های
فضاکار یا سازه های فضایی-سازه فضاکار یا سازه فضایی- پرداخته و با
معرفی
ساختمانهایی که با سیستم های سازه ای که بکارگیری آنها باعث انعطاف پذیری و تحولات
فضایی معماری می شوند و در
بخش نتیجه گیری مزایای این نوع از سازه ها- سازه فضاکار
یا سازه فضایی- را به لحاظ تحولات فضایی را بیان خواهیم کرد.
کلمات کلیدی:
سازه فضاکار، سازه فضایی، سازه های فضاکار، سازه های فضایی، ، شرکتهای سازه فضایی،
شرکتهای سازه فضاکار،
تولیدکنندگان سازه فضایی، چلیک های دو لایه
1-مقدمه
نیاز گسترده وفراگیر جوامع بشری به ساخت و ساز به واسطه افزایش روز
افزون جمعیت ،استفاده از سیستمهای ساختمانی و سازه ای
متنوعی را در راستای ارتقا
کیفیت ساخت،افزایش سرعت ساخت و افزایش طول عمر مفید ساختمان ها و سبک سازی و
افزایش
مقاومت سازه ای را بیش از پیش مطرح ساخته است.
انتخاب سیستم سازه ای مناسب می تواند به عنوان راهکاری جهت نیل به
اهداف فوق معرفی میگردد.دراین مقاله نیز ابتدا به
تکنولوژی در معماری و سیر سازه
ای که بکارگیری آنها باعث انعطاف پذیری و تحولات فضایی معماری میشوند و در بخش
نتیجه
گیری مزایای این نوع سازه ها را به لحاظ تحولات فضایی را بیان خواهیم کرد.
2-رابطه بین معماری و فناوری
در جستجوی مفهوم و معنای هنر وتکنولوژی ،از هنر به عنوان کارآزمودگی
و مهارت و ارائه اثر و از تکنولوژی به عنوان طریق
تولید و
ماشین ها و ابزارهای فنی برای نیل به انجام عملی برای رسیدن به رفاه و
معیشت یاد میکنیم.
دایره المعارف های مختلف هنر از واژه ارس به معنای مهارت می
آید و تمام رشته های ادبیات ،شعر ،موسیقی،درام،رقص و
نقاشی،مجسمه سازی و معماری را
شامل میشود.در واقع هنر بکار بردن مهارت و تخیل در خلق موضوعات زیبایی شناسانه
است.
همچنین تکنولوژی که معادل فارسی آن فناوری است از دو واژه یونانی تخنه به
معنی هنر و پیشه و لوگوس به معنای کلام الهی و
اصل بنیادین معرفت گرفته شده است.و
عبارت است از بحث درباره هنر وصنعت.این واژه اکنون به مفهوم صنعتگری است و به
طریقه ساخت و ایجاد چیزها ارجاع میشود.صنعت و هنر تکنولوژیک از ضروریات دنیای
معاصر محسوب می شود و لذا بهره گیری از
آنها نیز در همه حال ضروری و لازم است.
3-تکنولوژی معماری
تکنولوژی ریشه در لغت یونانی techne دارد و مربوط به
هنر و مهارت می شود. هنر ساختن. بنابراین،تکنولوژی معماری ،هنر
ساختمان سازی
است.زمینه ای که هدفش اجماع هنرمندی،مهارت عملی و آیین نامه هاست،آمیزه ای از سه
مقوله جدا از هم بخش
هنری،که دامنه ای از خلاقیت طراح بوده،برای تحقق و کمیت پذیری،مشکل و همیشه ذهنی است.بخش عملی،که دامنه
ای از ساخت
و مونتاژمواد،مصالح و تکنیک ها است و فیزیکی و کمیت پذیر است.
طراحی می تواند در عمل،یک موضوع پیچیده باشد،حتی اگر روی هم
رفته ،هدف ها خیلی ساده باشند.معماری،هنر و فرایندی از
تولید علمی،رعایت اصول
زیبایی شناسی،علایق ساختمانی و نیز توانایی درک ذهنی در پروسه طراحی جزئیات و
مراحل اجرایی است.
بدون اینکه هدف طراحی از بین برود.از مهمترین چیزها،اتصال و
ارتباط بین انتخاب مصالح و همکاری بین طراحی و تولید در
قلمرویی از تکنولوژی معماری
و افرادی است که با دیدگاهی به جزئیات و توانایی برای درک و استفاده از ایده طرح
،برای موفقیت
عملی تلاش می کنند.
4-تکنولوژی و تاثیر آن در معماری
انقلاب صنعتی و پیامدهای ناشی از ان به عنوان رویدادی بزرگ
در کنار عوامل دیگر موجب از هم گسستگی ارتباط معماری و
مهندسی سازه گردید.انقلاب
صنعتی در بسیاری از زمینه های علمی وفنی موجب پیشرفتهای شگفت انگیز در غرب شد و به
تناسب
تاثیر روز افزونش بر علوم و فن آوری بر سرنوشت معماری نیز تاثیر گذار گردید.
نیاز مبرم مردم به سر پناه،راه ها و تاسیسات
شهری،ارتباطات،هواپیما ،رایانه های هوشمند و پرداختن به افق های ناشناخته دور
دست
و سفر به فضا باید در روندی منطقی،تاثیر خود را در رویکرد معماری بگذارد و اصولا
سازنده انسانی نوین،مسلح به ابزاری جدید
و با رویکردی فلسفی پیشرو باشد.
نمایشگاههای ملی که در آنها پیشرفتهای فنی و صنعتی به معرض
نمایش گذاشته شد سابقه ای دیرین دارند و تقریبا از سال 1798
که مهماندار آن پاریس
بود،معجزات صنعتی رابه نظر بینندگان و مشتاقان می رساندند.اصول فنی که در پلنهای
آهنی بکار گرفته شد(و
آن نیز سابقه ای قدیمی تر از 1851 دارد.)نشان داده بودکه
اصول فنی ساختمان که اکنون بعد گذشت صدها سال و بعد از آنکه
رویدادها نبوغ خود را
در زمینه پل سازی با استفاده از طاقی و بکار بردن سنگ و اجر به عنوان مصالح
ساختمانی به منصه بروز ر
ساندند جانی تازه میابد و راههایی مشاهده میشود که پیش از
آن حتی تصور آنها به ذهن خطور نمیکرد. بی تردید همه این
رویدادهای فنی در گشودن
چشم معماران به امکانات جدید موثر بود.
5-سیر سازه گرایی در معماری جهان
انقلاب صنعتی رامی توان به درستی نقطه تمایز دنیای قدیم و
جدید برشمرد.مرزی که قلمرو عصر جدید از عصر کهن را تعیین میکند.
نباید از نظر دور
داشت که انقلاب صنعتی که پیامدی چون تحول فن آوری رادر برداشت خود حاصل تحول
اندیشه ای بود که
مستقیما بر دگر گونی
اصول باور بشر تکیه دارد. با توجه به تعریفی که برای فرهنگ می توان برشمردو به
همین ترتیب برای مظاهر
فرهنگی ویژه خود را پدیدار می سازند، تاثیر این تحول و
دگرگونی باور واندیشه همچنانکه در سایر عرصه ها آغاز گردید،در معماری
نیز به عنوان
مظهر فرهنگی بروز نمود.در این زمان علم وفناوری دست به دست هم دادندو با اهمیت روز
افزون تکنولوژی،سازه بعنوان
شاخه ای از علم اهمیت پیدا کردو پیشرفت نمود و راه
جدایی از معماری را پیمود.
با درک واگرای معماری و سازه تلاش جهت همگرایی سازه و
معماری آغاز گردید که تا به امروز ادامه یافته است و در این میان
تعدادی از
معماران نیز توانسته اندکه بدون تصنع و تقلید ساختمانهای جالبی را در انطباق با
محیط و در اشتی با صنایع،فناوری و
زندگی امروز ایجاد کنند.بدین ترتیب فناوری در
معماری بکار گرفته شد تا انطباق پذیری متعارفی با نیازهای زندگی که پویا و دائما
در
حال تغییر هستند،به کمال تامین گردد.
مراد از سازه گرایی اینست که عوامل سازنده و پایدار
نگاهدارنده ساختمان مانند تیر و ستون و قوس_ولی نه صرفا انها-در ساختن فرم
معماری
نقش اصلی پیدا کنند.روشن است که معماری و سازه خویشاوندی نزدیک داردو روزگاری این
دو بهم پیوسته بودند به قسمی
که ممکن نبود یکی را از دیگری جدا کرد مگر آنکه
استواری و زیبایی ساختمان در هم بریزد.شواهد بسیار ازین پیوند در معماری
مصری،یونانی و در معماری ایرانی و گوتیک داریم.
6-چیرگی عوامل سازه و تکنولوژی در معماری
سازه گرایی در ابتدا بصورت امکانات تازه برای معماران مدرن
آغاز شد. در هیچیک از ساختمانهایی که به عنوان سازه گرایی ساخته
شده اند از عوامل
سازه به صورت دکور و بصورت تزئینات استفاده نشده است.ولی افراط در تبیین عوامل
سازه و استفاده از آنها به
منظور غنی کردن معماری،سرانجام راهی بود که با سازه
گرایی آغاز شد.به آنچه گفتیم چند نکته را باید بیفزاییم.نخست آنکه تکنولوژی
و
بویژه تکنولوژی ساختمان که مداوم در حال پیشرفت بود تحقق رویاهایی را که پاره ای
معماران به خواب دیده بودند میسر
کرد.دیگر اینکه غیر از سازه تبیین عوامل تکنولوژی
که در ساختمان نقش داشت و واضحترین مثال آن وسایل مکانیکی لازم برای
تهویه مطبوع
است،نیز پا گرفت.استفاده تکنولوزی پیشرفته یا به اصطلاح مخفف شده انگلیسی ان های
-تک از همین روست.
7-سیستم سازه ای سازه های فضاکار
سازه فضاکار سیستم خرپای سه بعدی است که در دو جهت گسترش
یافته اند و اعضای آن فقط در کشش و یافشار میباشند.سازه
فضاکار بطور مشترک برای
سازه هایی با اتصالات مفصلی و صلب بکار می رود.بیشتر سازه فضاکار از مدول های
یکسان و تکرار
شونده با لایه های موازی در بالا و پایین (مشابه عناصر فوقانی و
تحتانی خرپا)تشکیل می گردد.
تا زمانی که هندسه سازه فضاکار امکان استفاده از اشکال
مختلف را داشته باشد،از نیمه هشت ضلعی (هرم چهار وجهی)،چهارضلعی
(هرم سه وجهی)و
کلیه چند ضلعی ها بطور گسترده ای در ساختمانها استفاده میشود.علاوه بر آنکه با
استفاده از سازه های
فضاکار،فضا های وسیع با استفادهع از سقفهای افقی پوشانده
میشود،از این سیستم میتوان برای سایر قسمتها مانند دیوارها و نیز
سقف های شیب دار
و یا دارای انحنا استفاده کرد.ارتفاع(ضخامت سقف)سازه فضاکار میتواند تا سه درصد
طول دهانه باشد.باید
توجه داشت که تعداد اعضا(وهزینه دستمزد نیروی انسانی)با کاهش
اندارزه مدول بشدت افزایش می یابد.
7-1بازدهی سازه ای سازه فضاکار
سازه های فضاکار،سیستم های با بازدهی بالا و ایمن میباشند.
زیرا هر یک از اعضای آن متناسب با مقاومت خود،بار وارده را تحمل
میکنند.بارهای
وارده از طریق کوتاهترین مسیر به تکیه گاههای مختلف و متعدد منتقل میشوند.بیشترین
بارها از طرق مقاومترین
اعضا به تکیه گاهها منتقل میشوند.
با حذف تعدادی از اعضا،ایستایی و پایداری سازه فضاکار ازبین
نمیرود زیرا این امر باعث تعیین دوباره جریان نیروها می شود و اعضا
متناسب
بامقاومت و سختیشان نیروهای اضافی را بطور مشترک تحمل مینمایند.این افزایش مقاومت
ذاتی دلیل تعادل پایدار سازه
فضاکار است،حتی هنگامی که بار اضافی بر آنها وارد
شود.
7-2 پیشینه تاریخی سازه فضاکار
از نظر تاریخی،سازه فضاکار چند لایه بطور مستقیم از خرپاهای
مسطح در قرن نوزدهم منتج شدند.در آگوست سال 1881،فوپل
قوانین خود را در مورد سازه
فضاکار منتشر کرد،که برای تحلیل های گوستاوایفل در مورد برج پاریس(گرچه برج ایفل
واقعا براساس
مجموعه ای از خرپاهای مسطح شکل گرفته است)بسیار موثر بود.الکساندر
گراهام بل بعنوان مخترع سازه فضاکار اعتبار زیادی کسب
نمود وبه طراحی فرم های چهار
ضلعی با بدست آوردن حداقل وزن مواد بکار رفته بعنوان بخشی از مطالعات برای توسعه
سازه های
مناسب شروع کرد.سازه های سازه اولیه وی شامل کایت بادشکن و یک برج
بود(شولر1996)دو پیشرفت مهم در سازه های فضاکار
در اوایل دهه 1940 اتفاق افتاد.در
سال 1942،چالز ات وود سیستم Unistrut
را توسعه بخشید و امتیاز آن را به ثبت رسانید،این
سیستم از
ورقه های فولادی خم شده به صورت گره های فولادی،اتصالات و اعضا تشکیل میگردید.از
سویی دیگر در سال
1943،سیستم مرو ،اختراع شد.(ویلسون1987)واولین بار توسط دکتر
ماکس منگرین گاوسن)با استفاده از اعضای فولادی لوله ای
شکل با انتهای مخروطی که به
گره های فولادی کروی پیچ میشوند؛ساخته شد.هر دو سیستم هنوز هم بطور وسیع و گسترده
ای
مورد استفاده می باشند.
7-3اتصالات در سازه های فضاکار
به دلیل ترکیب سه بعدی سیستم در سازه های فضاکار،گره هایی
که اعضا در سه بعد به آنها متصل می شوند بطور ذاتی پیچیده می
باشند.برای دهانه های
کوچکتر؛گره ممکن است از صفحه فولادی ساخته شود و به انتهای اعضا پیچ شود.برای
دهانه های بزرگتر
استفاده ار سیستم مرو که با اعضای لوله ای شکل به گره های توپر
پیچ می شوند متداول تر می باشد.
8-معرفی نمونه ساختمانهایی که با سیستم های سازه ای خود تحولات فضایی در معماری بوجود
آورده اند:
8-1 سازه های فضاکار،1959
واشمن(1901-1980)طراح پیشگام در سازه های فضاکار و عناصر
پیش ساخته است.نیروی هوایی آمریکا در سال 1959 از وی به
منظور طراحی سیستمی متحرک
برای آشیانه هواپیماهای بزرگ ،پروژه ای که مورد علاقه او در زمینه روش های تولید
صنعتی
بود،دعوت به عمل آورد.با الهام از کارهای انجام شده توسط الکساندر گراهام بل
مخترع قابهای فضایی چهار وجهی قابل توسعه در
ابتدای قرن بیستم ،واشمن یک مدل چهار
ضلعی ثابت ساخته شده از لوله هایی به طول 10 فوت را بکار برد که توسط پیوند های
کروی گوی سان سه بعدی که حدود 20 عضو به آن متصل می شد،به یکدیگر اتصال شده
بودند.چنین روشی امکان هر نوع ترکیب
هندسی و ساخت را ممکن می نمود.تمامی اعضای
ساختمانی با استفاده از چنین روشی به طور پیش ساخته و به صورت تولید انبوه
قابل
اجرا بودند.نیازهای اصلی این طرح بطور خلاصه عبارت بود ازایجاد سازه ای طره ای که
از هر چهار جهت فضایی باز و بدون
ستون ایجاد کند.برای اعضای فوقانی و تحتانی قاب
فضایی بزرگ اصلی،لوله های قطری با مقطع کوچکتر طراحی و اجرا گردید.سقف
قاب فضایی
از هر طرف به طول 150 فوت به صورت طره ای اجرا شد و روی ستون هایی به شکل هرم
چهاروجهی که در فاصله 120
فوتی مرکز ساختمان قرار داشت،نصب شدند.مراحل نصب اجزای
ساختمان فقط به جرثقیل نیاز داشت و داربست مورد نیاز
بود.ساختمان تکمیل شده بیانی
از یک تجربه فضایی،دینامیک،پویا و جدید در مقیاسی جسورانه بود و نشان دهنده این
بود که
چگونه یک هدف بظاهر دور دست با یک تمهید اندیشمندانه به سادگی امکان پذیر
میگردد.
8-2میدان بین المللی توکیو،ژاپن 1990
میدان توکیو که یکی از مشهورترین طرحهای شرکت راجرز
است،فرصتی برای قلمرویی عمومی درمکان محصور و در شهری که
فضاکمیاب است،ایجاد
کرد.با طراحی سه تالار بزرگ در کنار ساختمان ورودی،گذر عمومی بسیار بزرگی در زیر
ساختمان ایجاد شد.طرح
اصلی(چند محفظه فولادی با ساختار چند وجهی)در عین اصولی بودن
،ساده هم بود.ایده چهار چوب ثابت به عنوان محفظه ای
انعطاف پذیر برای فعالیتهای استانی،از
طرح ژرژپمیدو هم فراتر رفت.شرکت راجرز طرح سالن های معلق را پذیرفت.این طرح اجرا
شده
در شهر توکیو،نمونه های از طرز فکر متداول ریچارد راجرز بود که توسعه فناوری
جدید را تهدیدی برای مهندسی تلقی نمیکرد،بلکه آنرا
شانس غیر قابل تصوری میدانست.در
این طرح ترکیب فناوری و فضای مفرح عمومی ،فضای خارق العاده ای را بوجود اورده است.
8-3 کتابخانه دانشگاه آزاد برلین
طراحی معماری و برنامه ریزی طرح توسط نورمن فاستر و همکاران
بوده که تضاد شکلی،فناوری،مصالح و شگردهای ساختمانی آن با
اختلاف شدید در میان
محیط پیرامون و ساختمانهای مستطیل شکل دانشگاه،کتابخانه را به عنوان یک عنصر
برجسته و چشمگیر در
منطقه درآورده و یک نوسازی دگرگون کننده را در این محوطه
دانشگاهی رقم زده است.مجموعه قدیمی این دانشگاه کاری بسیار
تاثیرگذار،تعیین
کننده،بدیع و حاوی ایده های طراحانه ارزشمندی بوده است.طرح کلی سایت وبناهای آن
کار گروه 10 و معمارانی
نوگرا و طراحان چالشگر و جنجال طلب همچون جرج کاندلیس
شادراک وودز جوسیک و پیتر آلیسون اسمیتسون از سال 1956 به
بعد بود که با نوآوریها
و تحول طلبی های مبتکرانه خود خواهان ایجاد نوعی دگرگونی و تحول در معماری شهر
بودند.این گروه
طراحی ساختمان کلاسیک دانشگاه رادر سال 1963 آغاز کردند و سرانجام
مرحله ی اول این پروژه ی بزرگ و وسیع را در سال 1973
به پایان بردند.آنها با از سر
بیرون کردن الگوهای سنتی و شیوه های قدیمی و اینکه ساختمانهای دانشکده را در داخل
چهار چوب
محدوده دانشگاهی بصورت سر هم کردن و کنار هم گذاشتن بناهای مخالف،جداگانه
و بی ارتباط بهم بسازند و براساس شیوه های
ناکارامدو از مد افتاده کار کنند،سامانه
ای از شهر سازی را با توجه به کارکرد عام و اجتماعی ساختمان و نقش و تاثیر آن بر
شهری واقع
در آن طراحی کردند.
شکل شماره 3 -کتابخانه دانشگاه آزاد برلین،
این طراحی با شبکه ای باز و بدون نظمی خاص از حیاطهای مرکزی
محصور،وساختمانهایی مکعبی شکل که این فضاهای نیمه
خصوصی را به یکدیگر متصل
میکردند،دگرگونیهای آینده را در شکل اضافه و کم کردن و انقباض و انبساط مجموعه یا
هر تغییر
ساختار دیگری امکان پذیر می ساخت.بدین ترتیب ما با مجموعه صلبی از
ساختمانهای انعطاف پذیر روبرو نبودیم که با تغییرات
ناشی از زمان و شرایط متحول آن
قابل هماهنگی نباشد و نیاز به تخریب پیدا کنیم .این نظم و شکل چیدمان بلوکهای
ساختمانی در
کنار هم،رشدی منعطف و دگر سان پذیر را به ارمغان می آوردو مجموعه ای قابل
تعدیل و تنظیم را می ساخت که تک تک عناصر و
اعضای آن می توانست از باقی موارد جدا
شده بجای دیگری انتقال پیدا کند،و بدین ترتیب با پیش آمدن شرایط گوناگون حیاط و
پایداری خود را از دست ندهد.فضاهای داخلی یکدست،یکسره و پیوسته هستند و از جدا
کننده های میانی به صورت سبک و
محدود استفاده شده است.بخصوص در طبقه ی آخر این
یکپارچگی و تداوم فضایی به اوج خود میرسدو حتی ستون ها برداشته
شده تا این طبقه
بزرگ و دلباز حس شود.در قسمت های میانی ،کمدها برای گذاشتن وسایل شخصی استفاده
کنندگان قرار دارند و
مبلمانی نیز برای تشکیل جلسات و کلاسهای کوچک آموزشی گذاشته
شده است.با بیرون زدن کف هر طبقه از محدوده پلان طبقه ی
فوقانی جهت انطباق با حرکت
قوس پیوسته ،دید از طبقه ی فوقانی تا پایین ترین کف ساختمان امکان پذیر می باشد.
این فضای باز دورتادور ساختمان تا یک طبقه ی زیر زمین
امتداد پیدا کرده و ارتباط دیداری را توسعه بخشیده است.اسکلت پوسته
خارجی که شامل
شبکه ی خرپای سه بعدی فلزی است روی دو هسته ی مرکزی بتنی ساختمان که همان مسیر
ارتباطی عمودی است
فرود آمده و اتصال این دو سازه ،یعنی شبکه فلزی پوسته و تیر و
ستون های بتنی داخلی رابدین ترتیب برقرار کرده تا از آن بعنوان
تکیه گاهی برای این
دهانه بزرگ استفاده کند. نسبت بالای استحکام
به وزن در این ساختمان از فناوری بالای ساخت و سبکی آن
حکایت دارد و باریکی
و کم حجم بودن سازه گویای کیفیت بالای مواد اولیه و اجرای آن است. عریض کردن لبه
های کناری طبقات
حرکت های قوی و پررنگی را در داخل مجموعه ایجاد کرده که دارای
ارزش حجمی بالایی است.
9-ویژگیهای سازه ای خرپا
سازه های خرپایی متشکل از اعضای کششی و اعضای فشاری می
باشند که به یکدیگر متصل شده اندو نیروهای درونی آنها تماما
محوری اند(فشار و یا
کشش مستقیم بدون خمش و برش).این گونه سازه های مثلثی شکل شامل :کابل ها
،خرپاها،قابهای فضایی و
قابهای ژئودزیک می گردد.هندسه مثلثی شکل دارای نقش و
تاثیری اساسی در رفتار خرپاهاست،زیرا مثلث تنها چند ضلعی است که
بطور ذاتی دارای
پایداری هندسی میباشد.شکل مثلث فقط باتغییر طول اضلاع آن تغییر می یابد.به این
ترتیب ،به دلیل وجود
اتصالات مفصلی،خرپا فقط به مقاومت در برابر کشش و فشار(بدون
خمش)در اعضای مثلثی شکل برای پایداری خود نیاز دارد.
با دانستن رفتار سازه ای خرپاها،می توان چنین برداشت کرد که
ساختمان میدان بین المللی توکیو،کتابخانه دانشگاه آزاد برلین،با
هدف ایجاد حداکثر
انعطاف پذیری در ارتباطات داخلی،گردش فعالیت ها و استفاده از فضاهای دیگر طراحی
شده است.علاوه بر ان
با استفاده از این سیستم سازه ای در ساختمان مذکور یک حضور
بصری قوی و گرایش به فناوری جدید را مورد تایید قرار داده است.
10-نتیجه گیری
هر طرح بر اساس فراهم آوردن فضای مناسب برای انجام مجموعه
ای از فعالیت ها شکل میگیرد.سیستم ساختمانی که برای هر طرح
پیشنهاد می شود،باید
برای تحقق اهداف طرح بکار گرفته شود. نیازهای عملکردی یک طرح می تواند شامل موارد
زیر باشد که این
نیازها را می توان بواسطه ی انتخاب سیستم سازه ای مناسب طرح مانند
سیستم سازه ای فضاکار پاسخگو بود.
-تامین فضای مناسب و مطلوب برای انجام فعالیت های مورد نظر
-انعطاف پذیری برای ایجاد فضای مناسب به شکل دهی های مختلف
در زمان مورد نیاز
-امکان برچیدن و نصب مجدد
-امکان توسعه و گسترش
-امکان استفاده حداکثر از زمین طرح و فضای معماری
-امکان بهره گیری از نور طبیعی
-امکان طراحی معماری داخلی به نحو مطلوب و دلخواه بواسطه
انعطاف پذیری فضایی
مراجع
